Trong những năm gần đây, khái niệm “kinh tế đêm” đã trở thành một chủ đề nóng hổi trong ngành du lịch toàn cầu. Đặc biệt, tại Việt Nam, đây là một lĩnh vực đầy tiềm năng nhưng vẫn chưa được khai thác triệt để. Việc phát triển kinh tế đêm không chỉ giúp tăng trưởng doanh thu mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm và nâng cao giá trị văn hóa địa phương.
Thống Kê Ấn Tượng Về Kinh Tế Đêm
Kinh tế đêm, hay còn gọi là “night-time economy”, đã được nhắc đến từ những năm 1970 tại Anh, nơi mà nền kinh tế này đã phát triển mạnh mẽ với sự hỗ trợ của các tổ chức chuyên trách. Theo thống kê, kinh tế đêm ở Anh hiện chiếm khoảng 8% tổng số việc làm và mang lại doanh thu lên tới 66 tỷ bảng Anh mỗi năm, tương đương với 6% GDP của quốc gia này.
London, với vai trò là trung tâm của kinh tế đêm, đã áp dụng nhiều chính sách sáng tạo như bổ nhiệm “Thị trưởng ban đêm” và mở rộng giờ hoạt động của các phương tiện giao thông công cộng, nhằm thu hút du khách và tạo ra hàng triệu bảng doanh thu mỗi năm.
Trung Quốc cũng là một ví dụ điển hình về sự phát triển kinh tế đêm. Từ những năm 90, kinh tế đêm đã bắt đầu hình thành và đến năm 2020, quy mô thị trường này đã đạt khoảng 2.400 tỷ USD. Các chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương đã giúp thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ giải trí và ẩm thực về đêm.
Không chỉ dừng lại ở các khu phố đi bộ hay chợ đêm, Trung Quốc còn phát triển các khu vực văn hóa và thương mại, thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm.
Thách Thức Và Cơ Hội Cho Du Lịch Việt Nam
Chi tiêu của du khách là một yếu tố quan trọng để đánh giá sự phát triển của ngành du lịch. Mặc dù Việt Nam có tốc độ phục hồi du lịch ấn tượng sau đại dịch, nhưng mức chi tiêu của du khách quốc tế vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực. Cụ thể, du khách chỉ chi tiêu khoảng 96 USD/ngày tại Việt Nam, trong khi con số này ở Thái Lan là 163 USD. Một trong những nguyên nhân chính là sự thiếu hụt các hoạt động kinh tế đêm.
Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Nha Trang đều có tiềm năng lớn để phát triển kinh tế đêm nhờ vào văn hóa phong phú và ẩm thực đa dạng. Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn chưa được phát triển đồng bộ và bền vững, dẫn đến việc du khách thường rời đi sau khi kết thúc các tour du lịch ban ngày.
Các chuyên gia cho rằng, kinh tế đêm tại Việt Nam hiện vẫn còn manh mún và thiếu quy hoạch rõ ràng. Nhiều khu vực đô thị trở nên vắng vẻ sau 22h, và các dịch vụ công cộng như xe buýt cũng dừng hoạt động sớm. Điều này khiến cho du khách không có nhiều lựa chọn để trải nghiệm vào ban đêm.
Trong khi nhiều quốc gia đã thu về hàng tỉ USD từ kinh tế đêm, Việt Nam vẫn chưa khai thác hết tiềm năng này. Chính phủ đã bắt đầu chú trọng đến việc phát triển kinh tế đêm từ năm 2020, nhưng việc triển khai vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng.
Để “thắp sáng” kinh tế đêm, Việt Nam cần có những chính sách mạnh mẽ và quy hoạch hợp lý. Điều này không chỉ giúp ngành du lịch phát triển bền vững mà còn nâng cao giá trị văn hóa và thương hiệu quốc gia. Mục tiêu là đến năm 2030, Việt Nam sẽ đón 35 triệu khách quốc tế, với tốc độ tăng trưởng từ 13-15% mỗi năm, đóng góp trực tiếp từ 13-14% vào GDP.
